اگر شما هم کسب‌وکارتان در حوزه‌ای است که رقبای زیادی دارید، می‌دانید که رشد دادن کسب‌وکار در این حوزه‌ها چقدر می‌تواند سخت و طاقت‌فرسا باشد. معمولا بازار این کسبوکارها از انواع محصول و تنوع قیمت‌ها اشباع شده و بازیگران جدید کار خیلی سختی برای جلب توجه و اعتماد مشتریان پیش رو دارند. اینجا است که نیچ مارکتینگ به کمک می‌آید.
نیچ مارکتینگ (niche marketing) در واقع به کسبوکارها کمک می‌کند تا خود را از دیگران متمایز کنند. بدین ترتیب امکان جلب توجه مشتریان را در بازاری پر از رقیب به دست می‌آورند و می‌توانند رشد کنند. اینکه نیچ مارکتینگ چیست و چگونه می‌توان از آن استفاده کرد را در این مقاله به آن پاسخ داده‌ایم.
نیچ مارکتینگ (niche marketing) یا بازاریابی گوشهای چیست؟
نیچ مارکتینگ یک استراتژی تبلیغاتی است که روی یک بازار هدف خاص تمرکز می‌کند. در واقع به جای آنکه روی همه مشتریان احتمالی کسب‌وکار تمرکز شود، بر یک گروه از آن‌ها یا یک گوشه بازار سرمایه‌گذاری می‌شود. این گروه دسته‌ای از مشتریان احتمالی هستند که می‌توانند بیشترین سود را به کسب‌وکار برسانند.
روش شناسایی نیچ مارکت
مشتریان احتمالی را می‌توان بر اساس عوامل زیر به گروه‌های مختلف دسته‌بندی کرد:
- منطقه جغرافیایی
- سبک زندگی
- شغل
- سلیقه
- فرهنگ
- عادت‌ها
- ویژگی‌های جمعیتی
- رفتار
- نیازها
با استفاده از این عوامل می‌توان مشتریان احتمالی را در گروه‌های متفاوت دسته‌بندی و روی یک گروه سرمایه‌گذاری کرد. یک کسب‌وکار نوپا به جای آنکه مانند بقیه بازیگران بازار رفتار کند و محصولات یا خدمات را درست شبیه دیگران عرضه کند، می‌تواند از نیچ مارکت بهره برده و خودش را از دیگران متمایز کند. بدین ترتیب نه تنها برندی ارزشمندتر به نظر می‌رسد، بلکه می‌تواند به رشد بیشتری دست یافته و ارتباطی قوی تر و ماندگارتر با مخاطب خود برقرار کند.
بیشتر بخوانید: دیجیتال مارکتینگ چیست؟ آشنایی با بازاریابی دیجیتال
مراحل نیچ مارکتینگ
بعد از معرفی بازاریابی گوشهای و روش شناسایی نیچ مارکت، احتمالا شما هم به نحوه پیاده‌سازی آن فکر می‌کنید. برای پیدا کردن ایده‌ها و اجرای آن‌ها می‌توانید مراحل نیچ مارکتینگ را مدنظر داشته باشید:
نقاط قوت و علایق خود را شناسایی کنید
در قدم اول چیزی که به مشتریان ارائه می‌دهید و چیزی که در آن خوب هستید را در نظر بگیرید. بهترین استراتژی‌های نیچ مارکتینگ آن‌هایی هستند که به قدرت و چشم‌انداز منحصربه‌فرد شما تاکید دارند. بنابراین درمورد ویژگی خاص و استثنایی پیشنهادی که به مشتری می‌دهید، بیشتر تامل کنید.
همچنین بخش‌هایی که دوست دارید در آن‌ها فعالیت کنید و افرادی که تمایل دارید با آن‌ها کار کنید را در نظر بگیرید. نیچ مارکتینگ فرصتی است تا بر افرادی که تمایل به ارتباط بیشتر با آن‌ها دارید، تمرکز کنید. پس مشخص کنید بیشتر مشتاق سرویس‌دهی به چه افرادی هستید.
تحقیقات بازار را در اولویت قرار دهید
اگر ایده‌ای برای اجرای نیچ مارکتینگ دارید و می‌خواهید آن را عملی کنید، قبل از هرچیز مطمئن شوید که ایده‌ای معقول است. ابتدا باید ببینید در فضایی که می‌خواهید کار کنید، رقیب دارید و اگر رقیب دارید، رقبایتان چه کارهایی انجام داده‌اند؟ همچنین باید بررسی کنید که آیا ایده شما قبلا توسط افرادی دیگر اجرا شده یا خیر.
نکته جالب این است که برای تحقیقات بازار می‌توانید از ابزار تحقیق کلمات کلیدی یکی از ابزارهای سئو هم استفاده کنید. مثلا می‌توانید عباراتی که در حوزه کسب‌وکار شما بیشتر جستجو شده و مورد تقاضای مردم است پیدا کنید.
مخاطب هدف خود را بشناسید
راه دیگری که می‌توانید برای اجرای نیچ مارکتینگ از آن الهام بگیرید، شناخت دقیق مخاطب هدف است. این یعنی نگاهی نزدیک‌تر به او بیندازید و سعی کنید نیازها و خواسته‌های واقعی‌اش را تشخیص دهید. شناخت بهتر مخاطب در واقع به شما کمک می‌کند تا محصول یا خدمات بهتری را به مشتری موردنظرتان ارائه دهید.
تمرین و تکرار کنید
مثل هر استراتژی بازاریابی دیگری نمی‌توانید انتظار داشته باشید با اجرای کمپین نیچ مارکتینگ، بلافاصله به نتیجه دلخواه خود برسید. به هرحال شما باید ایده خود را آزمایش کنید، نتایج را بررسی کرده و بر اساس آن‌ها روش‌های خود را اصلاح کنید. این روندی است که همیشه باید مدنظر داشته باشید.
مثال برای نیچ مارکتینگ
برای درک بهتر استراتژی بازاریابی گوشهای بد نیست در ادامه نگاهی به چند مثال برای نیچ مارکتینگ بیندازیم:
Divvies
صدها برند شرینی‌جات و تنقلات وجود دارد که محصولاتی مثل کوکی، براونی، پاپ کورن، کیک و.. تولید می‌کنند. با وجود این همه برند، مردم می‌توانند محصولی که با ذائقه‌شان هم‌خوانی دارد را انتخاب کنند و از آن لذت ببرند. اما در واقعیت بخشی از مردم از این لذت محروم هستند. کسانی که دچار مشکل آلرژی هستند یا به هر دلیلی محدودیت غذایی خاصی دارند احتمالا از این تنقلات نمی‌توانند استفاده کنند. برای مثال افرادی که از غذاهای حیوانی پرهیز می‌کنند، دچار این مشکل هستند.
Divvies برندی بود که این نیاز تامین‌نشده را در صنعت شیرینیجات مشاهده کرد و مشتریان این بخش بازار را هدف گرفت. تولید و فروش کوکی و کیک به خودی خود ایده‌ای منحصربه‌فرد نیست، اما چیزی که ایده Divvies را منحصربه‌فرد کرد، فروش کیک و کوکی‌های مخصوص افراد گیاه‌خوار یا خام‌گیاه‌خوار بود. این ایده Divvies را از دیگران متمایز کرد و در بازار اشباع‌شده شیرینیجات، برایش مشتری‌های وفادار زیادی ایجاد کرد.
Lefty’s: The Left Hand Store
شناسایی یک جامعه که نیازهایش در بازار برآورده نشده، راهی هوشمندانه برای دستیابی به نیچ مارکتینگ است. Lefty’s: The Left Hand Store برندی بود که این کار را با هدف قرار دادن افراد چپ‌دست، انجام داد. از آنجا که 90 درصد انسان‌ها راست دست هستند، انواع محصولات برای آن‌ها طراحی و تولید می‌شود. بدین ترتیب چپ دست‌ها مجبورند همواره از محصولات مخصوص راست دست‌ها استفاده کنند. کاری که برخی اوقات چندان راحت نیست.
Lefty’s از این شرایط به عنوان یک فرصت بهره برد. آن‌ها فروشگاهی تاسیس کردند که تنها محصولاتی مختص چپ دست‌ها عرضه می‌کرد. Lefty’s با هدف قراردادن بخش نادیده گرفته شده بازار توانست موفقیت خوبی بدست آورد.
بیشتر بخوانید: پرفورمنس مارکتینگ چیست؟ کاربردهای بازاریابی عملگرا
مزایای نیچ مارکتینگ
مزیت اصلی نیچ مارکتینگ این است که به کسبوکارها فرصت می‌دهد خودشان را از دیگران متمایز کنند، قدرتی منحصربه‌فرد برای خود بسازند و در میان گروهی از مشتریان، سر و صدای بیشتری به راه بیندازند. موارد زیر را می‌توان به عنوان مزیت‌های استفاده از نیچ مارکتینگ در نظر گرفت:
تمرکز بر منابع
از آنجا که در نیچ مارکتینگ به تعداد کمتری از مشتریان خدمات ارائه می‌شود، فرصت برای تمرکز بر منابع کسب‌وکار فراهم می‌شود. در واقع می‌توان در زمان اجرای نیچ مارکتینگ، منابع کسب‌وکار را بهتر مدیریت کرد و به دنبال جذب منابع کلیدی بیشتری بود. با این کار در بلند مدت زیرساخت قوی‌تری ایجاد می‌شود که می‌تواند عامل رشد کسب‌وکار شود.
رقابت کمتر
استراتژی نیچ مارکتینگ به سراغ قسمت‌های فرعی بازار می‌رود. این قسمت‌ها چندان مورد علاقه کسب‌وکارهای بزرگ نیستند، زیرا معمولا سود کمی نسبت به مقیاس آن‌ها در اختیارشان می‌گذارند. در نتیجه در این قسمت‌های فرعی، رقابت کمتر بوده و احتمال موفقیت برای کسب‌وکارهای کوچک و نوپا بیشتر می‌شود.
کمک به کسب و کارهای نوپا
نیچ مارکتینگ بیش از همه برای کسب‌وکارهای کوچک و نوپا مفید است. کسب‌وکارهایی که منابع محدودی نسبت به دیگران دارند. بازاریابی گوشهای به این کسبوکارها کمک می کند در بازار زنده مانده و شکوفا شوند.
حاشیه سود بالا
کم بودن فشار رقابت در یک گوشه بازار باعث می‌شود کسبوکارها بتوانند محصولاتشان را در قیمت‌های بالاتری بفروشند و سود بیشتری کسب کنند. در واقع آن‌ها با ارائه محصولاتی خاص به بازار، مشتریانی را پیدا می‌کنند که حاضر هستند برای محصول موردنظر پول بیشتری بپردازند.
وفاداری بالای مشتریان
با اجرای نیچ مارکتینگ کسبوکارها فرصت بیشتری برای کسب رضایت مشتریان دارند. در واقع آن‌ها در برآورده کردن خواسته‌ها و نیازهای مشتریان تخصص پیدا می‌کنند. در نتیجه ارتباط عمیق‌تری بین کسب‌وکار و مشتریان برقرار می‌شود.
معایب نیچ مارکتینگ
اجرای استراتژی نیچ مارکتینگ در کنار همه مزیت‌هایی که دارد، معایبی را هم به دنبال خواهد داشت. برای استفاده آگاهانه از آن لازم است مزایا و معایب نیچ مارکتینگ را با هم در نظر داشته باشیم. در ادامه برخی از این معایب را بررسی میکنیم:
مقیاس کوچک بازار
کسب‌وکارهایی که از نیچ مارکتینگ استفاده می‌کنند، با مشتریان کمتری سر و کار دارند. در نتیجه امکان بالا بردن سود از طریق افزایش فروش را نخواهند داشت.
موانع کم ورود به بازار
برای ورود به گوشه‌های بازار نیاز به داشتن سرمایه زیادی نیست. در نتیجه کسب‌وکارهای نوپا به راحتی می‌توانند به این بازارها وارد شوند. در این شرایط ممکن است رقابت شدیدی بین این کسب‌وکارهای نو پا ایجاد شود.
عدم تکامل محصولات
معمولا در بازارهای گوشهای فضای چندانی برای خطا وجود ندارد. در واقع کسبوکارها باید دقیقا همان چیزی را تولید کنند که مشتری می‌خواهد. در نتیجه امکان ریسک برای ارتقا محصولات کمتر است.
ارتباط استراتژی نیج مارکت و سئو
استراتژی انتخاب گوشهای از بازار یا نیچ مارکت، برای بسیاری از کسبوکارها به‌خصوص کسب‌وکارهایی که منابع محدود دارند می‌تواند موثر باشد. به عنوان مثال یک فروشگاه اینترنتی تازه تاسیس که نمی‌تواند با فروشگاه‌های قدیمی و معتبر رقابت کند، می‌تواند تصمیم بگیرد از استراتژی نیچ مارکت استفاده کرده و هدف خود را برای بخشی از بازار در نظر بگیرد. قطعا با این کار، احتمال موفقیت بسیار بیشتری خواهد داشت و می‌تواند رشد کند و به مرور منابع خود را گسترش دهد.
استراتژی نیچ مارکت در سئو با موضوع انتخاب کلمات کلیدی مشخص می‌شود. به عنوان مثال کسب‌وکاری که به تازگی یک سایت اینترنتی راه اندازی کرده است، ممکن است نتواند برای کلمات کلیدی عمومی و تک کلمه‌ای نتیجه بگیرد (زیرا کار پرهزینه‌ای است و منابع بیشتری نیاز دارد)، اما می‌تواند بر روی کلمات‌کلیدی طولانی‌تر موفق عمل کند و به مرور هدفگذاری خود را به سمت کلمات کلیدی عمومی حرکت دهد. به عنوان مثال یک شرکت گردشگری که تورهای ایرانگردی برگزار می‌کند می‌تواند مخاطب هدف خود را افرادی که به دنبال تورهای ارزان قیمت و یک روزه هستند قرار دهد. پس از این انتخاب، کلمات کلیدی را انتخاب کند که طولانی هستند و دقیقا نیاز مخاطب او را مشخص می‌کنند، مانند "خرید تور ارزان قیمت یک روزه"، "تور یک روزه اطراف تهران"، "تور طبیعت گردی نزدیک یک روزه" و... بعد از مدتی که نتایج لازم را در گوگل کسب کرد و اعتبار وب سایت افزایش یافت، کلمات کلیدی مانند "تور یک روزه"، "تور طبیعت گردی"، "تور ارزان قیمت" و... می‌توانند هدفگذاری شوند. برای آنالیز سئو و همچنین کلمات کلیدی سایت پیشنهاد میکنیم از جت سئو استفاده کنید.
جمع‌بندی
نیچ مارکتینگ نوعی روش میکرومارکتینگ است که به کمک کسب‌وکارهای کوچک و نوپا می‌آید. در این روش یک گوشه از بازار که کمتر مورد توجه کسب‌وکارهای بزرگ قرار گرفته، انتخاب شده و روی آن سرمایه‌گذاری می‌شود. بدین ترتیب کسب‌وکارهای نوپا می‌توانند از رقابت شدید با بازیگران بزرگ بازار معاف شوند و بر رشد خود تمرکز کنند.
