با ظهور اینترنت، ابتدا پای کامپیوترهای خانگی به منازل مردم باز شد و بعد از آن لپ‌تاپ‌ها با قابلیت جابه‌جایی در دستان جوانان و بزرگسالان قرار گرفت. اکنون هم که اینترنت با تمام قابلیت‌های شگفت انگیزش در موبایل‌ها حضور پیدا کرده در تمام ساعات شبانه‌روز در دستان پیر و جوان و نوجوان و حتی کودکان قرار گرفته است. چرا کسب و کارها باید چنین عرصه پرمخاطبی را خالی بگذارند! دیجیتال مارکتینگ پاسخی است برای همین سؤال.
در حالی که فقط شاید در چند سال قبل تنها وسیله سرگرمی همه مردم تلویزیون و رادیو بودند، کسب و کارها و صنایع برای معرفی خود از این رسانه‌ها استفاده کرده و تبلیغاتشان را به گوش مخاطبان می‌رساندند؛ اما اکنون با تغییر سبک زندگی مردم بهتر است نوع بازاریابی نیز مطابق با آن تغییر کند تا بیشترین بهره‌وری حاصل شود.
دیجیتال مارکتینگ چیست؟
دیجیتال مارکتینگ نوعی از بازاریابی است که در محیط اینترنت – مانند وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌های موبایلی، ایمیل، شبکه‌های اجتماعی و مانند این‌ها – انجام می‌شود.
با توجه به اینکه حضور مردم در این نوع محیط بسیار پررنگ شده و تقریباً می‌توان گفت همه مردم ساعت‌هایی از شبانه‌روز را صرف وب گردی یا کار با اپلیکیشن‌های موبایلی و شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند، یکی از بهترین محیط‌ها برای بازاریابی و جذب مشتری همین محیط دیجیتال است.
امروزه حتی اپلیکیشن‌ها و بازی‌هایی تنها با هدف بازاریابی طراحی و تولید می‌شوند که به دلیل جذاب بودنشان کاربران را به استفاده از یک برنامه تبلیغاتی ترغیب می‌کنند. ظهور چنین امکاناتی تحولی بزرگ در دنیای بازاریابی محسوب می‌شود و می‌تواند کلاً بازاریابی سنتی را با یک نقطه عطف شگفت انگیز گره بزند.
نوع آفلاین دیجیتال مارکتینگ چیست؟
منظور از دیجیتال مارکتینگ آفلاین، نوعی از بازاریابی به وسیله دستگاه‌های دیجیتالی است که به اینترنت متصل نیستند. این نوع بازاریابی را بازاریابی سنتی نیز می‌نامند.
برای مثال تبلیغاتی که از طریق رادیو و تلویزیون پخش می‌شوند هم به نوعی در دسته دیجیتال مارکتینگ قرار می‌گیرند؛ چراکه بستر آن‌ها رسانه‌های دیجیتال است. اما این رسانه‌ها نیازی به اتصال به اینترنت ندارند.
بیلبوردهای الکترونیکی نیز به واسطه نوع دیجیتالی بودنشان در همین دسته قرار خواهند گرفت. در حالی که می‌دانیم به اینترنت متصل نیستند.
مثال دیگر از دیجیتال مارکتینگ آفلاین تبلیغات تلفنی است که البته برای اکثر مردم به عنوان آزاردهنده‌ترین نوع تبلیغات محسوب می‌شود. اما در هر حال از آنجا که تلفن هم وسیله‌ای دیجیتالی است که نیازی به اینترنت ندارد بنابراین می‌توان تبلیغاتی که از طریق آن انجام می‌شود را در دسته تبلیغات دیجیتالی آفلاین در نظر گرفت.
نوع آنلاین دیجیتال مارکتینگ چیست؟
در نوع آنلاین دیجیتال مارکتینگ، بازاریابی در محیط دیجیتالی وابسته به اینترنت انجام می‌شود. از همین رو به این نوع بازاریابی، اینترنت مارکتینگ یا بازاریابی اینترنتی هم می‌گویند.
با این حال توجه داشته باشید این دو نوع بازاریابی کاملاً از همدیگر تفکیک شده نیستند؛ برای مثال شما می‌توانید همان تبلیغاتی که برای تلویزیون آماده کرده‌اید را در شبکه‌های اجتماعی هم به اشتراک بگذارید.
تفاوت بازاریابی آفلاین (سنتی) با بازاریابی دیجیتال چیست؟
بازاریابی آفلاین که از آن به عنوان بازاریابی سنتی نیز یاد می‌شود هر چند باز هم محیط دیجیتالی مورد استفاده قرار بگیرد اما هم چنان از جهاتی نسبت به بازاریابی اینترنتی ضعیف‌تر عمل خواهد کرد.
از جمله برتری‌های بازاریابی اینترنتی به بازاریابی سنتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
امکان اندازه‌گیری دقیق نتایج
بازدهی بازاریابی اینترنتی می‌توان با ابزارهایی که در دست داریم (مانند گوگل آنالیتیکس) از تعداد کلیک‌هایی که بر روی یک لینک می‌شود آگاه شویم و به این ترتیب بدانیم از هر کمپین تبلیغاتی چه تعداد کاربر به سایتمان وارد شده‌اند.
به این ترتیب کمپین‌های پربازده از کمپین‌هایی که بازدهی خوبی ندارند تشخیص داده خواند شد و می‌توان نسبت به حذف یا بهبود آن کمپین‌ها اقدام کرد.
حتی ترافیک طبیعی ورودی به هر یک از صفحات سایت از طریق همین ابزارها قابل مشاهده بوده و در نتیجه می‌توان صفحاتی که عملکرد خوبی از خود نشان نمی‌دهند را بهبود داد. در بعضی شرایط با توجه به معیارهایی که در ابزارهای تجزیه و تحلیل داده‌ها ارائه می‌شوند حتی دلیل ورودی‌های کم یک صفحه نیز مشخص خواهد شد.
-
امکان تعامل دو طرفه
در محیط آنلاین برخلاف محیط‌های آفلاین امکان تعامل با مشتریان وجود دارد. وقتی بتوانید محیطی برای پرسش و پاسخ با مشتریان فراهم کرده یا نقدها و بررسی‌های مشتریانتان را در همان صفحه محصول منتشر کنید برای سایر کاربران و مشتریان بالقوه‌ای که هنوز خریدی انجام نداده‌اند اعتمادسازی خواهید کرد.
با پاسخگویی سریع، مؤدبانه و متعهدانه به مشتریان و کاربرانتان نشان می‌دهید که شما به ایشان اهمیت می‌دهید و در تمام مراحل خرید پاسخگوی آن‌ها خواهید بود. همیشه در دسترس هستید و در نتیجه چنانچه بعد از خرید هم با مشکلی مواجه شوند نگرانی نخواهند داشت.
-
قابلیت به اشتراک گذاری محتوا
در دنیای آنلاین کاربران محتوای مفید یا جالب را برای دوستان و آشنایانشان ارسال می‌کنند. بنابراین چنانچه شما هم به تولید محتوای جذاب یا مفید اقدام کنید، قطعاً آن محتوا توسط کاربرانتان دست به دست خواهد شد و به این ترتیب در محیط اینترنت به سرعت پخش می‌شود.
البته این قابلیت محیط آنلاین برای بازاریابی می‌تواند مانند یک شمشیر دو لبه عمل کند. چراکه در صورت اشتباه هم امکان دارد کاربران با برجسته‌سازی اشتباه شما یک آنتی تبلیغ برایتان ایجاد کنند.
از همین رو تولید محتوای باکیفیت در محیط آنلاین حرف اول را می‌زند.
-
امکان انتخاب توسط مشتری
شاید بتوان گفت یکی از مفیدترین قابلیت‌های دیجیتال مارکتینگ برای مشتریان این است که ایشان می‌توانند خودشان محتوای مورد علاقه‌شان را انتخاب کرده و فقط برای همان دسته محتوا در خبرنامه ایمیلی ثبت نام کنند. به این ترتیب از دریافت ایمیل‌هایی که علاقه‌ای به آن‌ها ندارند معاف خواهند شد.
این قابلیت بدون شک یکی از دوست‌داشتنی‌ترین قابلیت‌های محیط دیجیتال برای کاربران است. دریافت ایمیل‌های تبلیغاتی با موضوعات مورد علاقه را مقایسه کنید با حالتی که تلفن شما وسط یک جلسه کاری زنگ می‌خورد و پشت خط فقط صدایی برای تبلیغ یک کالا یا خدمات به گوش می‌رسد. این در حالی است که شما ایمیل‌هایتان را در هر ساعت از شبانه‌روز که بخواهید و فرصت داشته باشید باز می‌کنید و از قبل هم موضوعات مورد نظر خود را انتخاب کرده‌اید.
از این نظر دیگر برای مشتریانتان مزاحمتی برای تبلیغات ایجاد نخواهید کرد.
-
قابلیت هدفمندسازی بر اساس پرسونای مشتری
در بازاریابی اینترنتی می‌توان پیام‌های متفاوتی بر اساس شخصیت، شغل، سن، موقعیت جغرافیایی و سایر ویژگی‌های منحصر به فرد هر دسته از مشتریان طراحی و ارسال کرد.
به خصوص از آنجا که هزینه‌های دیجیتال مارکتینگ نسبت به بازاریابی سنتی به مراتب پایین‌تر است طراحی و اجرای چند کمپین تبلیغاتی هم‌زمان، با هدف‌گیری مشتریان امکان پذیر خواهد بود.
-
در دیجیتال مارکتینگ اولویت با مشتری است
همان طور که احتمالاً تاکنون نیز متوجه شده‌اید در یک کلام می‌توان گفت در دیجیتال مارکتینگ آنلاین اولویت با مشتری است. در واقع تمام هم و غم بازاریاب جلب رضایت مشتری، تعامل با او و ایجاد راهی برای به دام انداختن اوست حتی اگر این فرایند بخواهد مدت‌ها به طول انجامد.
ابزارهایی که در دیجیتال مارکتینگ آنلاین استفاده می‌شوند نیز همگی با توجه به همین اولویت طراحی شده و رفتارهای کاربران را ثبت می‌کنند. به این ترتیب بازاریاب می‌تواند با توجه به این رفتارها به نقص‌های موجود در کمپین پی برده و بر اساس آن نسبت به بهبود کمپین‌های بازاریابی اقدام کند.
-
هزینه‌های پایین‌تر، بازدهی بالاتر
با توجه به قابلیت اشتراک گذاری محتوا و تبلیغات اجرا شده در محیط آنلاین، فضای گسترده و نامحدود اینترنت، دسترسی آسان و راحت برای ایجاد پیج در شبکه‌های اجتماعی یا طراحی وب سایت و ... تبلیغات در محیط آنلاین هزینه‌های پایین‌تری نسبت به تبلیغات در تلویزیون یا استخدام پرسنل برای برقراری تماس تلفنی دارند.
ابزارها و تکنیک‌های دیجیتال مارکتینگ کدم‌اند؟
در دیجیتال مارکتینگ یک سری روش‌ها وجود دارند که در واقع تبلیغات تحت عنوان یکی از این روش‌ها انجام خواهد گرفت. (همان طور که خواهید دید بعضی از این روش‌ها می‌توانند روش‌های دیگر را به صورت جزئی یا به طور کامل در بربگیرند. به عبارت دیگر همه این‌ها کاملاً از هم تفکیک شده نیستند بلکه در بعضی از بخش‌ها پیوندهایی با هم دارند.)
سپس با استفاده از ابزارهایی میزان بازدهی آن‌ها و رفتار کاربران نسبت به آن تبلیغ مشخص خواهد شد.
روش‌ها و تکنیک‌های دیجیتال مارکتینگ
تکنیک‌هایی که برای دیجیتال مارکتینگ به کار می‌بریم به صورت جزئی و تفکیک شده عبارت‌اند از:
-
بازاریابی توسط موتورهای جستجو
بازاریابی توسط موتورهای جستجو که به SEM (Search Engine Marketing) نیز شناخته می‌شود.
این نوع بازاریابی در واقع دربرگیرنده سئو و بخشی از تبلیغات کلیکی است که در موتورهای جستجو به نمایش درمی‌آیند.
-
بهینه سازی برای موتورهای جستجو
بهینه سازی برای موتورهای جستجو همان سئو (Search Engine Optimization) است. وقتی شما سایت خود را برای کلیدواژه مورد نظر سئو کنید، وقتی کاربر در گوگل همان کلیدواژه را جستجو کند، سایت شما در جایگاه بهتری قرار خواهد گرفت. منظور از جایگاه بهتر، جایگاهی است که بیشتر در معرض دید کاربر است و احتمال اینکه کاربر روی آن کلیک کند افزایش می‌یابد. بنابراین شما با سئو سایت خود ترافیک طبیعی سایتتان را بالا خواهید برد.
طبق تحقیقات بیشترین ترافیک حاصل از SEM از سئو به دست خواهد آمد. در ضمن ترافیکی که از این روش به سایت شما وارد می‌شوند بسیار با ارزش خواهند بود چراکه این دسته از کاربران در جستجوی پاسخ سؤال خود به سایت شما وارد شده‌اند و اگر بتوانند پاسخ درست و کاملی برای سؤالشان در سایت شما پیدا کنند بدون شک در بدترین حالت از مشتریان محتوای سایتتان خواهند شد.
-
بازاریابی محتوایی
برای جذب مشتری بهتر است مراحل سفر مشتری در قیف خرید رعایت شود. طبق این تئوری، معمولاً مشتریان در همان بدو ورود به سایت خرید نمی‌کنند یا اصلاً با هدف خرید وارد نمی‌شوند. شما ابتدا باید مشتری را با خود و خدماتتان آشنا کنید. سپس کم‌کم و بر اساس یک استراتژی صحیح او را در قیف خرید به جلو برانید تا نسبت به خرید از شما تشویق شود.
در واقع شما باید با تولید محتوای مفید و کاربردی که پاسخ سؤالات مشتریان در حوزه کاری خودتان است، ایشان را به سمت خود جذب کنید و خودتان را به کاربران بشناسانید. این مرحله به نوعی برندسازی نیز محسوب می‌شود.
-
استراتژی محتوا
همان طور که گفته شد برای بازاریابی محتوا باید یک استراتژی مناسب داشت تا بتوان کاربرانی را که در جستجوی پاسخ سؤالشان به سایت وارد می‌شوند حفظ و به طریقی تبدیل به مشتری کرد.
بنابراین در استراتژی محتوا باید برای محتوایی که تولید می‌شود برنامه ریزی شود. این برنامه ریزی از این نظر است که چه محتوایی در چه زمانی باید روی سایت منتشر شود و هر کدام از محتوای ایجاد شده چگونه به یکدیگر متصل شوند تا بتوانند مشتری را در مسیر قیف خرید به جلو برانند.
-
بازاریابی درونگرا
بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing) و برونگرا دقیقاً مانند دو انسان درونگرا و برونگرا عمل می‌کنند. همان طور که یک انسان درونگرا ساکت و آرام بوده ترجیح می‌دهند مسائل شخصی‌شان را فاش نکنند و در مقابل انسان‌های برونگرا عادت دارند در مورد خودشان با دیگران صبحت کنند، در بازاریابی درونگرا نیز تبلیغات به شیوه‌ای پیش می‌رود که کاربر متوجه تبلیغاتی بودن پیام نشود. در واقع در بازاریابی درونگرا یا ربایشی کاربر بسته به نیاز خود به سمت شما می‌آید و در بازاریابی برونگرا شما سراغ او می‌روید.
مثلاً تنها به شکل سرگرمی (گیمیفیکیشن، تولید محتوای کاربردی و ...) و مانند این‌ها ظاهر می‌شوند در حالی که زیر پوشش خود کاربر را به سمت خرید نیز سوق می‌دهند.
-
بازاریابی شبکه‌های اجتماعی
بازاریابی شبکه‌های اجتماعی (Social media marketing) بیش از انواع دیگر برای تعامل با مشتری و برندسازی می‌توانند مفید باشند. حضور در این شبکه‌ها به شما و برندتان کمک خواهد کرد تا با پاسخگویی سریع به مشتریان نشان دهید که همیشه در دسترس و پاسخگوی ایشان هستید و به این ترتیب حس اعتماد را در مشتریان ایجاد کنید.
-
تبلیغات کلیکی
تبلیغات کلیکی یا PPC (Pay Per Click) همان دسته دوم از تکنیک SEM است. اما این نوع تبلیغات علاوه بر اینکه می‌توانند در صفحه نتایج جستجو نقش ببندند، قابلیت نمایش در صفحات داخلی سایت‌ها را نیز دارند.
-
بازاریابی توسط افراد شناخته شده
این نوع از بازاریابی بیشتر با عنوان Influencer Marketing شناخته می‌شود. وقتی شما در تبلیغ خود از افراد شناخته شده و مشهور استفاده کنید در واقع از این تکنیک بهره جسته‌اید. بهتر است فردی که برای این کار استفاده می‌کنید در راستای فعالیت‌های شرکت شما فعالیت داشته باشند. برای مثال اگر در کار محصولات ورزشی هستید می‌توانید از ورزشکاران استفاده کنید.
این روزها استفاده از افراد شناخته شده در اینستاگرام که فالوئرهای زیادی دارند نیز علاوه بر سلبریتی‌ها امکان پذیر است.
-
تبلیغات بنری
در تکنیک تبلیغات بنری (Banner Advertising) یک گوشه از سایت به یک بنر اختصاص میابد که به یک سایت دیگر لینک شده است. تبلیغات بنری به نوعی بک لینک حساب می‌شوند و از همین رو در اجرای آن‌ها باید تمام قوانین و ملاحظات مربوط به بک لینک‌ها رعایت شود.
-
ایمیل مارکتینگ
شما در هر مرحله از قیف خرید مشتری می‌توانید از ایشان بخواهید تا با وارد کردن ایمیل، مطالب مرتبط با علایقش را در صندوق ایمیل دریافت کند. حتماً ایمیل مارکتینگ (Email Marketing) خود را به صورت هدفمند اجرا کنید تا کاربران بعد از عضویت فوراً درخواست لغو عضویت ندهند.
-
بازاریابی موبایلی
طراحی سایت‌های سازگار با موبایل و طراحی اپلیکیشن مخصوص موبایل در این دسته جای می‌گیرد.
-
بازاریابی از طریق همکاری در فروش
همکاری در فروش یا Affiliate Marketing یکی از بهترین و از انواع جدید دیجیتال مارکتینگ است. در این روش شما باید به سراغ شرکتی بروید که در حوزه کاری شما فعالیت دارد اما رقیب شما نیست بلکه مکمل کار شماست.
برای مثال اگر شما فروشنده تجهیزات تلفن همراه هستید، می‌توانید با شرکتی که فروشنده دستگاه موبایل است در فروش همکاری داشته باشید. مثلاً در صفحه فروش موبایل galaxy s8 به مشتریان پیشنهاد داده شود که برای خرید متعلقات این گوشی به صفحه‌ای در وب سایت شما – که برای همین منظور آماده شده – مراجعه کنند.
همین کار باید در وب سایت شما برای سایت همکارتان صورت بگیرد. به این ترتیب هر دو برای یکدیگر مشتری می‌فرستید.
-
بازاریابی ویروسی
بازاریابی ویروسی (Digital Viral Marketing) از ویژگی انتشار سریع – مانند ویروس – برخوردار است. در این روش بازاریاب با در نظر گرفتن شرایط زمانی جامعه یک پست اجتماعی جذاب که از لحاظ کیفی قابلیت به اشتراک گذاری به دفعات را داشته باشد طراحی کرده و آن را در صفحه اجتماعی شرکت منتشر می‌کند.
این پست باید به قدری جذاب یا مفید باشد که کاربران با دیدن آن برای اشتراک گذاری‌اش با دوستان و آشنایانشان تعلل نکنند. به این ترتیب پست مذکور مانند یک ویروس دست به دست شده و به رؤیت اکثر افراد جامعه خواهد رسید.
ابزارهای تحلیل داده در دیجیتال مارکتینگ
از جمله ابزارهایی که برای گزارش‌گیری و جمع آوری داده‌های حاصل از دیجیتال مارکتینگ استفاده می‌شوند نیز عبارت‌اند از:
-
گوگل آنالیتیکس
-
گوگل کنسول
-
Moz
-
Ahrefs
البته تعداد این ابزارها به همین مقدار محدود نیست اما ما به معرفی معروف‌ترین و بهترین ابزار گزارش گیری دیجیتال مارکتینگ و تحلیل رفتار کاربران بسنده کردیم.
چرا باید از ابزارهای دیجیتال مارکتینگ استفاده کنیم؟
با توجه به تمام آنچه تاکنون گفته شد، ابزارهای دیجیتال مارکتینگ به دلایل زیر از هر نظر مقرون به صرفه‌تر و مفیدتر از انواع بازاریابی سنتی هستند:
در دیجیتال مارکتینگ امکان هدف‌گیری مخاطب خاص وجود دارد؛
شما می‌توانید با توجه به اینکه هر دسته از مخاطبان بیشتر در کدام محیط آنلاین حضور دارند می‌توانید تبلیغتان را در همان محیط به نمایش بگذارید.
دیجیتال مارکتینگ با هزینه‌های پایین‌تر قابل اجرا بوده و در عین حال بازدهی بالاتری نسبت به بازاریابی سنتی دارد؛
با وجود روش‌هایی چون affiliate marketing، بازاریابی ویروسی یا بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی، هزینه بازاریابی دیجیتال نسبت به بازاریابی سنتی بسیار پایین‌تر بوده و در عین حال بازدهی آن نیز بالاتر است. به علاوه با وجود ابزارهای گزارش گیری دقیقی که در این زمینه وجود دارند و با تحلیل رفتار کاربران می‌توان کمپین‌های تبلیغاتی را در جهت افزایش بازدهی بهبود بخشید.
امکان گزارش گیری دقیق و کشف بازدهی هر یک از کمپین‌ها به تفکیک در دیجیتال مارکتینگ؛
در دیجیتال مارکتینگ برخلاف بازاریابی سنتی می‌توان به طور دقیق دانست کاربران ورودی سایت هر کدام از طریق چه لینک‌هایی به سایت وارد شده‌اند و به این ترتیب به طور دقیق بازدهی هر یک از کمپین‌ها را ارزیابی کرد.
آیا برای دیجیتال مارکتینگ به بودجه زیادی نیاز هست؟
با توجه به وجود ابزارهای دقیق تحلیل داده و گزارش گیری، امکان هدف‌گیری مخاطب و در دسترس بودن محیط برگزاری کمپین‌ها می‌توان گفت دیجیتال مارکتینگ آنلاین نسبت به دیجیتال مارکتینگ آفلاین هزینه‌های بسیار پایین‌تری دارد.
جمع بندی: دیجیتال مارکتینگ چیست
برای کسب بیشترین بهره از هر کاری باید با زمانه پیش رفت. اکنون نیز در زمانه‌ای قرار گرفتیم که تقریباً می‌توان گفت تمام مردم از ابزارهای اینترنتی مانند موبایل، لپ‌تاپ و تبلت به صورت روزانه استفاده می‌کنند. خالی گذاشتن چنین محیط‌های مهمی که مشتریانمان هر روز ساعاتی را در آن سپری می‌کنند، فضا را برای عرض اندام رقبا باز خواهد کرد. پس اگر نمی‌خواهید از رقیبانتان جا بمانید دیجیتال مارکتینگ را فراموش نکنید.
