آشنایی با کنیبالیزیشن cannibalization یا همنوع خواری و راه حل رفع آن

کنیبالیزیشن یا هم نوع خواری وقتی است که صفحات یک سایت با هم به رقابت می‌پردازند و باعث افت رتبه کلمات کلیدی یکدیگر می‌شوند. آیا در سایت شما هم‌چنین مشکلاتی وجود دارد؟ چطور باید بفهمیم و چطور باید این مشکل را حل کنیم؟ در این نوشته با نحوه تشخیص همنوع خواری و همچنین نحوه رفع آن آشنا می‌شوید.

همنوع خواری یا کنیبالیزیشن چیست

ابتدا بهتر است خیلی کوتاه و مختصر با مفهوم دقیق کنیبالیزیشن آشنا شویم. همنوع خواری یا کنیبالیزیشن کلمات کلیدی زمانی اتفاق می‌افتد که دو صفحه مختلف (و حتی گاهی سه صفحه) از وبسایت شما در نتایج جستجوی یک کلمه کلیدی نمایش داده می‌شوند، به عبارتی دو صفحه از سایت شما برای یک کلمه کلیدی رتبه‌بندی می‌شوند. معمولا در این شرایط گوگل یک یا دو صفحه از یک سایت را در صفحه نتایج خود نشان می‌دهد و اگر اعتبار دامنه‌تان خیلی بالا باشد، شاید این تعداد به سه لینک برسد.

از آنجایی که احتمالا موضوع این صفحات و مطالب پیرامون یک کلمه کلیدی یکسان است یا شما تلاش کرده‌اید که در همه آنها این کلمه کلیدی رتبه بگیرد، اینجاست که این صفحات رتبه همدیگر را می‌خورند و در نتیجه همنوع خواری رخ می‌دهد. به طور خلاصه وقتی دو یا چند صفحه از سایت دارای یک کلمه کلیدی باشند، موتورهای جستجو نمی‌دانند کدام صفحه را باید نمایش دهند. نتیجه این می‌شود که این دو صفحه از یک سایت با هم رقابت می‌کنند، گاهی این صفحه و گاهی دیگری بالاتر قرار می‌گیرند و به همین خاطر به آن هم نوع خواری یا cannibalization گفته می‌شود.

مثل این است که در بازی شطرنج در هر دو طرف بازی کنید. داشتن دو صفحه راجع به یک موضوع باعث کاهش اثربخشی و گیج شدن گوگل و کاربران شما می‌شود، پس بهتر است حواستان به موضوع همنوع خواری کلمه کلیدی باشد و در صورت شناسایی این مشکل، خیلی زود برای رفع آن اقدام کنید.

چه زمانی مشکل کنیبالیزیشن روی کلمات کلیدی رخ می‌دهد؟

باید دقت کنید که دو صفحه شما کلمه کلیدی یکسانی نداشته باشند. حتی ممکن است URL‌ها و محتوای دو صفحه با هم متفاوت باشند. حتی شاید شما از افزونه یاست استفاده کنید و کلمات کلیدی متفاوتی را برای هر دو صفحه انتخاب کرده باشید؛ اما مشکل اینجاست که گوگل کاری به انتخاب شما در یاست ندارد، بلکه به تکرار یک کلمه در صفحه و تشخیص خودش از موضوع اصلی صفحه توجه دارد.

چرا کنیبالیزیشن برای سئو بد است و چه مشکلاتی ایجاد می کند

وقتی محتوایی که حول یک کلمه کلیدی می‌نویسید در صفحه دیگری حتی اگر به نحو متفاوتی بیان شود یا از زاویه دیگری به آن نگاه شده باشد می‌تواند منجر به مشکل کنیبالیزیشن شود. به همین دلیل بهترین راهکار این است که در مورد هر موضوع یک محتوای کامل و طولانی بنویسید نه اینکه محتواهای کوتاه در صفحات مختلف. به عبارت دیگر بهتر است محتوایی را که قرار است در صفحات مختلف منتشر کنید را با هم جمع‌بندی کرده و در یک صفحه انتشار دهید تا با مشکل کنیبالیزیشن مواجه نشوید.

رتبه گرفتن یک صفحه اشتباهی

همان طور که گفته شد، کنیبالیزیشن باعث رقابت دو صفحه از یک سایت با یکدیگر شده و منجر به افت رتبه آن‌ها می‌شود. در صورتی که اگر محتوای این دو صفحه یکی شود شاید بتواند به یک محتوای قوی و تخصصی تبدیل شده و خیلی از رقبای دیگر را پشت سر بگذارد. شاید تصور کنید اگر چندین صفحه از سایتمان رتبه بگیرد خیلی خوب است، اما این موضوع زمانی ارزشمند است که این صفحات به هم نزدیکی نداشته باشند و همه روی کلمات کلیدی مشابه بهینه نشده باشند. چراکه در این حالت شما در حال خودزنی هستید و به جای رقابت با رقبا، در حال رقبا با خودتان هستید. همین مسئله باعث می‌شود رقبا از شما پیشی بگیرند و صفحات سایتتان رتبه همدیگر را کم کنند.

افت رتبه گوگل برای هر دو کلمه کلیدی

وقتی گوگل نتواند تشخیص دهد کدام مطلب شما اصلی است، در نتیجه نمی‌داند برای یک ورودی مشخص کدام صفحه سایت باید رتبه بالاتری بگیرد. از طرف دیگر تاثیر موارد مهمی چون بک‌ لینک‌ ها و نرخ کلیک به جای اینکه روی یک پست بیشتر شود، روی چند پست کمتر خواهد شد. به همین دلیل تمام تلاش‌های شما در سئو بر باد خواهد رفت و خودتان دستی‌دستی رتبه صفحات سایتتان را کاهش می‌دهید. یکی دیگر از مشکلاتی که کمتر به آن توجه می‌شود این است که کنیبالیزیشن باعث از بین رفتن بودجه خزش خواهد شد.

نکته مهم اینجاست که کنیبالیزیشن کلمات کلیدی تنها زمانی رخ نمی‌دهد که پست‌ها را برای کلمات کلیدی مشخص و یکسان بهینه‌ کنید. اگر دو کلمه نزدیک به هم باشند و دقیقا پیرامون موضوع مشخصی به کار برده شوند هم باز ممکن است همنوع خواری رخ دهد.

نحوه تشخیص همنوع خواری یا cannibalization چیست

همان‌طور که گفته شد وقتی در سایت خود چند صفحه درمورد موضوعی یکسان داشته باشید و جستجوی یک کلمه کلیدی در گوگل باعث نمایش آن صفحات در نتایج موتور جستجو شود، شما با مشکل کنیبالیزیشن یا همنوع خواری کلمه کلیدی روبه‌رو هستید. علت این مسئله می‌تواند شبیه بودن دو محتوا به همدیگر باشد زیرا شما هر دو محتوا را طبق یک عبارت کلیدی یکسان نوشته‌اید. وقتی دو پست درباره یک موضوع دارید و گوگل هر دو پست شما را نمایش می‌دهد، در واقع شما در حال رقابت با خودتان هستید. در این‌گونه مواقع گوگل نمی‌تواند تشخیص دهد که کدام محتوا با اهمیت‌تر است. کنیبالیزیشن در کل باعث می‌شود که نرخ کلیک هر دو صفحه شما کاهش پیدا کند، پس بهترین کار این است که هرچه سریع‌تر مشکل همنوع خواری کلمات کلیدی تشخیص داده شود تا بتوان برای رفع آن اقداماتی را انجام داد.

عموما تشخیص همنوع خواری کلمات کلیدی مسئله بسیار سخت و پیچیده‌ای نیست. کنیبالیزیشن کلمات کلیدی را می‌توان با استفاده از روش‌های دستی، استفاده از ابزارهای رایگان و غیر رایگان و روش‌هایی مانند سرچ کنسول گوگل شناسایی کرد. در اینجا کشف همنوع خواری با استفاده از سرچ کنسول گوگل، ابزار Ahrefs و همچنین ابزار سئو ایرانی Jet Seo (جت سئو) شرح داده می‌شود.

کشف همنوع خواری با استفاده از سرچ کنسول گوگل

با استفاده از کنسول جستجوی گوگل (Google Search Console) می‌توانید همنوع خواری کلمه کلیدی را به خوبی تشخیص دهید. برای شروع باید نام دامنه و کلمه کلیدی خود را تایپ کنید تا اطلاعات مورد نیاز شما نمایش داده شوند.

پس دامنه + کلمه کلیدی را فراموش نکنید. شما در سرچ کنسول گوگل می‌توانید رتبه کلمات کلیدی خود را در فواصل زمانی منظم مقایسه کنید و کنیبالیزشن کلمات کلیدی را به‌راحتی کشف کنید. با اندازه‌گیری اختلاف بین آخرین تاریخ و تاریخ قبلی، از افزایش و کاهش رتبه کلمات کلیدی در موتور جستجو مطلع می‌شوید. اگر متوجه شدید که رتبه یکی از کلمات کلیدی کاهش پیدا کرده است، در گوگل نام سایت به همراه کلمه کلیدی را به صورت زیر جستجو کنید:

"Site:example.com "keyword

به نتایجی که گوگل نمایش می‌دهد دقت کنید. چنانچه مقالات مشابهی را – از نظر محتوا و موضوع - به نمایش درآورد به این معناست که این مقالات ممکن است برای این کلمه کلیدی با مشکل کنیبالیزیشن مواجه شده باشند.

تشخیص کنیبالیزیشن کلمات کلیدی استفاده از ابزار Ahrefs

یکی از ابزارهایی که در شناسایی همنوع خواری کلمه کلیدی بسیار دقیق عمل می‌کند، ابزار Ahrefs است. با وارد کردن کلمه‌های کلیدی مورد نظر خود در قسمت جستجوی کلمه کلیدی، Aherfs آنها را در  Parent Topic گروه‌بندی می‌کند. اگر Parent Topic برای دو کلمه کلیدی مختلف، یکسان باشد در نتیجه باید از آن دو در یک پست استفاده کنید، در غیر این صورت امکان دارد برای رتبه‌بندی کلمات کلیدی با خودتان در رقابت باشید.

از طرف دیگر در قسمت گزارش کلمات کلیدی ابزار Aherfs نیز می‌توان کلمات کلیدی تکراری که وبسایت شما برای آنها رتبه‌بندی شده است را شناسایی کنید.

تشخیص همنوع خواری کلمه کلیدی با ابزار جت سئو

جت سئو (Jetseo) خیلی دقیق به شما می‌گوید برای هر کدام از کلمات کلیدی و کلمات مشابه چند لینک وجود دارد و کدام‌  کلمات با مسئله کنیبالیزیشن مواجه شده‌اند. به کمک جت سئو می‌توانید وضعیت سئوی سایتتان را به صورت کامل تحلیل کرده و گزارش‌های دقیقی را در بخش‌های زیر دریافت کنید:

• تحلیل صفحات شامل عناوین، توضیحات، خطاها، ریدایرکت و نوایندکس
• گزارش همنوع خواری
• گزارش کنونیکال
• رتبه کلمات کلیدی
• گزارش ایست‌واژه‌ها
• لینک‌های خروجی

برای دریافت این گزارش کافیست بعد از تحلیل سایتتان توسط جت سئو، از طریق داشبورد تجزیه و تحلیل سایت یا از منوی سایدبار سمت راست روی صفحات> صفحات مشابه کلیک کنید.

نحوه رفع کنیبالیزیشن در سئو

بعد از تشخیص همنوع خواری کلمه کلیدی با استفاده از روش‌ها و ابزارهای گوناگون، نوبت به رفع این مشکل می‌رسد. در واقع شما باید عملکرد محتوای خود را تحلیل کنید و در نهایت از روش‌هایی مانند ادغام محتوا، حذف محتوای کم اهمیت، بهینه‌سازی مجدد، لینک‌سازی داخلی، استفاده از تگ کنونیکال، ریدایرکت 301 و سایر روش‌ها به حل مشکل کنیبالیزیشن بپردازید. می‌توان گفت چگونگی حل مشکل همنوع خواری کلمه کلیدی به ریشه مشکل بستگی دارد. برای اینکه بتوانید مشکل کنیبالیزیشن را حل کنید می‌توانید از روش‌های مختلفی کمک بگیرید. در قسمت زیر می‌توانید مهمترین راهکارهای حل این مشکل را ببینید:

بهینه‌سازی مجدد صفحات

یکی از بهترین گزینه‌های رفع کنیبالیزیشن، بهینه سازی مجدد صفحات است. گاهی دو صفحه از سایت شما برای یک کلمه کلیدی خاص رتبه‌بندی شده‌اند و شما می‌خواهید مشکل همنوع خواری این دو صفحه را رفع کنید، با این‌حال دوست ندارید یکی از صفحات را حذف کنید زیرا این صفحه ترافیک جستجوی ارگانیک زیادی را از طریق سایر کلمات کلیدی خود ایجاد می‌کند.

همچنین ممکن است شما تمایلی به استفاده از ریدایرکت نداشته باشید، زیرا این صفحه برای شما ارزشمند است. در اینجا بهترین گزینه بهینه‌سازی مجدد صفحه است. محتوا را بررسی کنید و هرگونه ارجاع به آن کلمه کلیدی خاص (کلمه کلیدی که باعث همنوع خواری شده است) را حذف کنید. البته گوگل فقط خود کلمه کلیدی را در نظر نمی‌گیرد و به مفهوم کلی محتوا کار دارد اما در هر صورت این کاری است که شما باید انجام دهید.

برای بهینه‌سازی مجدد صفحه کارهایی که در ادامه شرح داده شده‌اند بهترین و مؤثرترین کارها هستند. بهتر است عنوان صفحه، توضیحات متا و محتوای صفحه را تغییر دهید. در بهینه‌سازی مجدد صفحه یکی از کارهایی که باید انجام دهید تغییر و به‌روز‌رسانی محتوا به‌گونه‌ای است که به‌جای آن کلمه کلیدی خاص، برای کلمه کلیدی طولانی‌ (Long-Tail Keyword) و متفاوت رتبه بگیرد. اگر متوجه شدید که نمی‌توانید این صفحه را اصلاح کنید و محتوای آن را تغییر دهید، بهتر است صفحه را با صفحه قوی‌تر ادغام کنید. این روش هم به نوعی بهینه‌سازی مجدد صفحات محسوب می‌شود.  

به طور کلی در استراتژی بهینه‌سازی مجدد شما باید کلمه کلیدی مورد نظر را تغییر دهید و از تغییر تمامی متا دیسکریپشن و تگ عنوان آن صفحه مطمئن شوید، زیرا این چند مورد جنبه‌های اصلی رتبه‌بندی آن کلمه کلیدی خاص هستند. مورد بعدی بررسی محتوای آن صفحه و آپدیت کردن آن با استفاده از کلمه کلیدی دیگری است. فراموش نکنید که آپدیت کردن صفحات به صورت منظم و مداوم یکی از کارهایی است که کمک زیادی به پیشگیری از مشکل همنوع خواری کلمات کلیدی می‌کند.

با استفاده از لینک‌سازی داخلی

لینک‌سازی داخلی به گوگل برای تشخیص صفحه مهم‌تر کمک می‌کند. شما باید از پستی که اهمیت کمتری دارد به صفحه مهم‌تر لینک بدهید. به این ترتیب گوگل با دنبال کردن لینک‌ها متوجه می‌شود که شما می‌خواهید کدام صفحه در نتایج موتور جستجو رتبه بالاتری داشته باشد. ساختار لینک‌سازی داخلی بخشی از مشکلات همنوع خواری در سئو را رفع می‌کند. فقط کافیست شما تصمیم بگیرید کدام مطلب برای شما مهم‌تر است و بعد از سایر مطالب کم اهمیت‌تر به آن لینک بدهید.

ادغام محتوای مشابه

یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید انجام دهید این است که با ادغام محتوای صفحات مختلف در مطلبی که بهتر است و رتبه بالاتری دارد، یک مطلب جامع و کامل بسازید.

پیدا کردن کلمات کلیدی جدید

روش دیگر برای حل مشکل همنوع خواری تغییر استراتژی تحقیق کلمات کلیدی است. گاهی تمام چیزی که نیاز دارید پیدا کردن کلمات کلیدی جدید است.

ساختن صفحه فرود جدید

یکی دیگر از بهترین کارها این است که به عنوان صفحه اصلی یک لندینگ پیج جدید بسازید و از طریق آن به انکر تکست‌ها را به صفحات مختلف لینک دهید. به عنوان مثال می‌توانید یک صفحه فرود با عنوان کیف چرم بسازید و داخل آن به کیف چرم زنانه لینک دهید.

ریدایرکت 301

هنوز روی استفاده از ریدایرکت 301 و به‌ویژه مضرات استفاده زیاد از آن بین کارشناسان سئو اختلاف نظر وجود دارد. ولی می‌توانید برای فرار از همنوع خواری از ریدایرکت 301 به صفحه موردنظرتان استفاده کنید تا گوگل متوجه شود کدام مطلب اصلی است و باید رتبه بهتری بگیرد.

روش‌های حل مشکل کنیبالیزیشن کاملا مشخص است، ولی مهمتر از آن تشخیص به موقع و درست است که گاهی کار را سخت‌تر می‌کند. به همین دلیل می‌توانید خیلی راحت از ابزار جت سئو استفاده کنید و تا کامل و دقیق بفهمید کدام صفحات سایتتان به جان هم افتاده‌اند. برای انجام این کار کافیست عضو جت سئو شوید و سایتتان را تحلیل کنید تا علاوه بر مشکل کنیبالیزیشن، بتوانید گزارش جامعی از بخش‌های دیگر نیز دریافت کنید. استفاده از تگ کنونیکال می‌توانید بهترین راهکار مقابله با همنوع‌خواری باشد.

استفاده از تگ کنونیکال

محتوای تکراری یکی از بدترین آفت‌هایی است که می‌تواند به جان سایت شما بیفتد. اما جای نگرانی نیست و برای از بین بردن هر آفتی، یک راهکاری وجود دارد. به دلایل مختلفی ممکن است محتوای سایت شما توسط گوگل تکراری تشخیص داده شود که این موضوع اصلا برای سئو و رتبه‌گرفتن سایتتان خوب نیست. همیشه این احتمال وجود دارد که هر سایتی اسیر محتوای تکراری شود؛ به‌ویژه سایت‌هایی که نویسنده‌های زیادی دارد یا پیرامون موضوعات مختلف محتوا تولید می‌کند.

اولین اقدام مهم شما این است که بتوانید محتوای تکراری را پیدا کنید. اما این کار خیلی هم راحت نیست، مخصوصا اینکه اگر سایت شما محتوای زیادی داشته باشد یا محتوامحور باشد، پیدا کردن مطالب تکراری خیلی سخت خواهد بود. صفحات تکراری ممکن است به دلایل مختلفی چون آدرس سایت با www یا بدون آن، وجود دو نسخه از سایت روی http و https، آدرس‌های متفاوت از یک صفحه در کاربردهای مختلف مانند نسخه amp یا نسخه موبایل و... به‌وجود آید.

بیشتر بخوانید: amp چیست

گام دوم استفاده از تگ کنونیکال است تا بتوانید مشکل محتوای تکراری را برطرف کنید و به گوگل بگویید کدام مطلب اصلی است. البته می‌توانید مطالب را با هم ادغام کرده یا محتوایی که رتبه خوبی ندارد حذف کنید. اما پیش از اینکه بخواهیم درباره پیدا کرده محتوای تکراری و استفاده از تگ کنونیکال صحبت کنیم، بهتر است اول ببینیم این تگ چیست و چه کاری انجام می‌دهد؟

تگ کنونیکال چیست؟

تصور کنید چند محتوای تکراری دارید و می‌خواهید وقتی خزنده‌های گوگل به این مطالب رسیدند متوجه شوند که کدام‌یک اصلی است و آن را در نتایج جستجو نشان دهند. برای این کار کافی است تگ زیر را که از نوع لینک است در قسمت head صفحه قرار دهید تا کرالرهای گوگل متوجه شوند که کدام آدرس URL اصلی است.

<link rel="canonical" href="https://web24.ir/" />

در واقع نکته اصلی اینجاست که مطالب تکراری دارای محتوای یکسان ولی آدرس URL متفاوت هستند و این تگ به راحتی نشان می‌دهد که کدام مطلب باید به عنوان محتوای اصلی و مرجع که موردنظر شماست ایندکس شود.

انواع تگ کنونیکال شامل موارد زیر است:

• Self-referencing: در این حالت آدرس تگ کنونیکال با آدرس صفحه‌ای که در آن قرار داریم، یکی است.
• Preferred URL: محتوای اصلی را صفحه‌ای دیگر در همان دامنه در نظر بگیریم.
• Cross Domain: محتوای اصلی را صفحه‌ای از یک دامین دیگر در نظر بگیریم.

حال سوال اصلی اینجاست که چطور محتوای تکراری سایت و تگ‌های کنونیکال را پیدا کنیم؟

پیدا کردن تگ کنونیکال در سایت

وقتی به عنوان وبمستر یا کارشناس سئو قرار است روی یک سایت کار کنید، این احتمال وجود دارد که قبل از شما هم افراد دیگری کارهای سایت را انجام داده باشند. برای همین پیدا کردن محتوای تکراری و بررسی گزارش تگ‌های کنونیکال کمک زیاد به بهبود سایت خواهد کرد. یکی از بهترین ابزارهای ایرانی که گزارش‌های مختلفی از تحلیل وضعیت سایت در اختیار شما قرار می‌دهد، جت سئو است.

یکی از گزارش‌های کامل جت سئو مربوط به Canonical است که به صورت دقیق به شما می‌گوید کدام صفحات بدون کنونیکال یا دارای کنونیکال یکسان یا متفاوت هستند. ضمن اینکه در این گزارش جذاب امتیاز صفحات، عمق صفحه، وضعیت گراف لینک و وضعیت یکسان یا متفاوت بودن کنونیکال به شما نشان داده می‌شود. برای انجام این کار کافیست عضو جت سئو شوید و سایتتان را تحلیل کنید تا علاوه بر دریافت گزارش کنونیکال، بتوانید گزارش جامعی از بخش‌های دیگر نیز دریافت کنید.

جمع‌بندی

نباید کنیبالیزیشن را با محتوای تکراری یا duplicate content اشتباه بگیرید. در محتوای تکراری، محتوای دو یا چند صفحه کاملاً یکسان یا بسیار به هم نزدیک‌اند اما در کنیبالیزیشن محتوای صفحات متفاوت‌اند و تنها کلمه کلیدی آن‌هاست که مشکل ایجاد می‌کند. اما حتی همین مسئله هم برای سئو سایت مشکل‌زاست چراکه موتورهای جستجو را گیج می‌کند. الگوریتم‌های جستجوی فعلی در مورد تعیین رتبه‌های جستجو بسیار پیچیده‌تر از قبل عمل می‌کنند، اما باید بدانید که محتوای خوب همیشه مهم‌ترین عامل در گرفتن یک رتبه مناسب است. از طرفی باید اطمینان پیدا کنید که محتوای شما با مشکل همنوع خواری کلمات کلیدی روبرو نیست تا بهتر بتوانید این محتوا را در میان نتایج گوگل برجسته کنید و بازدید بهتری داشته باشید.

پس با توجه به اینکه همنوع خواری کلمه کلیدی این روزها بیشتر از گذشته خود را نشان می‌دهد و باعث بروز مشکلاتی می‌شود، کسب‌و‌کارهایی که از اهمیت سئو مطلع هستند باید مراقب مشکل کنیبالیزیشن در سئو باشند و با استفاده از روش‌ها و ابزارهای مناسب این مشکل را کشف و حل کنند. یکی از ابزارهای کاربردی برای بررسی سئو سایت و شناسایی و رفع مشکل همنوع خواری در کلمات کلیدی، ابزار جت سئو است.