سرعت سایت یکی از موارد بسیار مهمی است که در رقم زدن تجربه خوب برای کاربر مهم است و روی سئو سایت هم موثر است. المان‌های مختلفی بر سرعت یک سایت تاثیر می‌گذارند، از محل قرارگیری سرور و سرعت جستجو در پایگاه داده گرفته تا قالبی که در طراحی سایت استفاده شده، هر کدام به شکلی بر سرعت سایت تاثیر دارند. به همین دلیل پارامترهای مختلفی برای تعیین سرعت قسمت‌های مختلف عملکرد سایت تعیین شده است. یکی از این پارامترها TTFB است که در این مقاله قصد بررسی آن را داریم. اگر شما هم می‌خواهید بدانید TTFB چیست، این مقاله را از دست ندهید.
TTFB (Time To First Byte) چیست؟
در قدم اول برای توضیح اینکه TTFB چیست، باید اشاره کنیم که این عبارت مخفف عبارت Time to First Byte بوده و یکی از سنجه های Core Web Vitals است (اگر نمی دانید Core Web Vitals چیست می توانید مقاله جت سئو را در این زمینه مطالعه کنید). اگر بخواهیم به زبان ساده آن را توصیف کنیم، مقدار زمانی است که یک مرورگر باید برای دریافت اولین بایت اطلاعات از سرور یک سایت صبر کند. هرچقدر این زمان بیشتر باشد، در واقع سایت موردنظر دیرتر به نمایش در می‌آید. معمولا یک تصور غلط درمورد TTFB این است که مقدار آن فقط بر اساس زمان جستجوی DNS محاسبه می‌شود. اما واقعیت آن است که زمان جستجوی DNS تنها یکی از مواردی است که TTFB را می‌سازد. پارامترهای دیگری هم هستند که بر مقدار TTFB تاثیر دارند.
تاثیر TTFB بر سرعت سایت
پس از آنکه دانستید TTFB چیست، لازم است اشاره کنیم که نباید TTFB را دقیقا به عنوان سرعت سایت در نظر بگیرید. در واقع TTFB یک پارامتر برای اندازه‌گیری پاسخگویی سایت است. تاکنون بحث‌های زیادی راجع به اهمیت داشتن یا نداشتن TTFB در فضای وب انجام شده است. برخی منابع مثل CLOUDFLARE معتقدند اساسا TTFB یک پارامتر بی‌معنی است. برخی منابع هم اعتقاد دارند TTFB اتفاقا پارامتر مهمی برای عملکرد سایت است.
اگر بحث‌های آن‌ها را بخوانید شما هم متوجه می‌شوید که هر دو طرف دلایل و شواهد محکمی برای اثبات ادعای خود مطرح می‌کنند که به سختی می‌توان یکی را بر دیگری برتری داد. علاوه بر این‌ها سایت MOZ یک بررسی عمیق در این مورد انجام داد و همبستگی بین TTFB سایت‌های مختلف با رتبه آن‌ها در گوگل را نشان داد. با این حال این همبستگی نمی‌تواند مشخص کند آیا سایت‌های با رتبه بالا دقیقا به خاطر TTFB رتبه گرفته‌اند یا به طور کلی سرعت بالایی داشته‌اند؟ به هرحال به نظر می‌رسد به جای بحث‌های بی‌سرانجام در مورد اهمیت داشتن یا نداشتن TTFB باید به فکر راه‌هایی برای بهینه‌سازی آن باشیم.
کارهایی که در این زمینه می‌توانید انجام دهید، با کاهش TTFB در نهایت منجر به افزایش سرعت کلی سایت می‌شوند. درمورد تاثیر ttfb بر سرعت سایت کسی شکی ندارد، در نتیجه بهینه‌سازی TTFB نه‌تنها ضرری برای شما نخواهد داشت بلکه سرعت بارگذاری سایت را هم افزایش می‌دهد.
بازه زمانی نرمال برای TTFB چقدر است؟
به طور کلی می‌توان گفت هر پردازشی که زیر 100 میلی ثانیه اتفاق بیفتد، برای TTFB یک اتفاق خیلی خوب است. Google PageSpeed Insights پیشنهاد می‌کند زمان مناسب برای پاسخ سرور زیر 200 میلی ثانیه است. با این حال اگر این مقدار را بین 300 تا 500 میلی ثانیه نگه دارید، در بازه ی زمانی نرمال برای TTFB قرار دارید. اما اگر مقدار این زمان به بیشتر از 600 میلی ثانیه رسید، باید فکری برای آن بکنید.
در این مورد یا بخشی از سرور شما به طور اشتباهی پیکربندی شده یا احتمالا سرویس‌دهنده سرور شما کیفیت بالایی ندارد. در ادامه این مقاله راه‌هایی را برای بهینه کردن مقدار TTFB معرفی می‌کنیم. پیشنهاد ما این است که ابتدا این راه حل‌ها را امتحان کنید و اگر باز هم TTFB سایت شما به مقدار دلخواه نرسید، بهتر است به فکر تغییر سرویس‌دهنده سرور سایت خود باشید.
بیشتر بخوانید: آموزش جامع ابزار pagespeed insights و رفع خطاهای آن
دلایل کند شدن TTFB
برای اینکه بدانیم دلایل کند شدن ttfb چیست، به بررسی عوامل تاثیرگذار بر آن می‌پردازیم. در هر شبکه‌ای مقدار TTFB بر اساس میزان تاخیر شبکه محاسبه می‌شود. به همین دلیل چیزی که TTFB سایت شما را تعیین می‌کند، درواقع سه مرحله تاخیر و پردازش داده است که در هر جایی بین سرور سایت و مرورگر اینترنت می‌تواند اتفاق بیفتد و در نهایت باعث افزایش TTFB شود. این سه مرحله به صورت زیر طی می‌شود:
درخواست به سرور
وقتی یک کاربر می‌خواهد سایت شما را ببیند، اولین اتفاقی که می‌افتد ارسال یک درخواست HTTP از مرورگر کاربر به سرور سایت است.در این مرحله پارامترهای مختلفی می‌توانند باعث ایجاد تاخیر در ارسال داده‌ها شوند. از جمله زمان جستجوی DNS می‌تواند در ایجاد تاخیر مشارکت داشته باشد. همچنین در صورتی که سرور به لحاظ جغرافیایی در کشوری دور از کاربران شما قرار داشته باشد، داده‌ها مجبور می‌شوند مسافت زیادی را طی کنند که این موضوع باعث افزایش تاخیر می‌شود. علاوه بر این‌ها اعمال تنظیمات سفت و سخت در فایروال سیستم کاربر یا سرور هم می‌تواند جلوی انتقال سریع داده‌ها را بگیرد.
پردازش سمت سرور
پس از ارسال درخواست به سرور، حالا سرور باید درخواست را بررسی کرده و پاسخ متناسب آن را تولید کند. در این مرحله هم مسائل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد تاخیر شوند. از فراخوانی کند پایگاه داده گرفته تا کمبود ظرفیت رم سرور می‌توانند در انجام فرایندهای این مرحله تاخیر بوجود آورند.
ارسال پاسخ به کاربر
بعد از اینکه درخواست موردنظر توسط سرور پردازش شد و پاسخ آن را تولید کرد، حالا وقت ارسال پاسخ به کاربر است. اولین بایت از این داده‌ها در واقع همان چیزی است که مفهوم Time To First Byte را شکل می‌دهند. درواقع زمان رسیدن این بایت اطلاعات به سیستم کاربر همان TTFB است. در این مرحله هم سرعت شبکه سمت سرور و هم سرعت اینترنت بر روند انتقال داده‌ها تاثیر دارند. چنانچه کاربر موردنظر اینترنت پرسرعتی نداشته باشد، TTFB هم زیاد می‌شود.
نحوه سنجش TTFB
پس از اینکه به سوال TTFB چیست، پاسخ مفصلی دادیم، حالا وقت آن رسیده که به بررسی راه‌های اندازه‌گیری آن بپردازیم. برای این کار روش‌های متعددی وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
ابزار DevTools گوگل کروم
ابزار DevTools گوگل کروم راه ساده‌ای برای اندازه‌گیری TTFB است. البته باید توجه داشته باشید که وقتی از کامپیوتر خود اقدام به اندازه‌گیری TTFB می‌کنید، مقدار بدست‌آمده از سرعت شبکه اینترنت خانگی شما هم تاثیر گرفته است. در نتیجه برای آنکه عدد واقعی‌تری از TTFB بدست آورید، بهتر است از روش‌های دیگر استفاده کنید. به هرحال برای استفاده از ابزار DevTools باید مسیر زیر را طی کنید:
از منوی گوگل کروم گزینه MORE TOOLS را انتخاب کنید. از آنجا روی گزینه DEVELOPER TOOLS کلیک کنید. حالا پنجره INSPECT ELEMENTS در سمت راست صفحه باز می‌شود. در این قسمت از گزینه‌های بالای صفحه، NETWORK را انتخاب کنید. در این قسمت اطلاعات TTFB را می‌توانید در جدول مربوطه مشاهده کنید.
ابزار Geekflare
Geekflare مجموعه‌ای از ابزارهای رایگان را برای تست پارامترهای مختلف وب سایت در اختیارتان می‌گذارد. با استفاده از ابزار Geekflare می‌توانید TTFB سایت خود را اندازه‌گیری کنید. مقداری که این ابزار سئو به شما نمایش می‌دهد میانگین عدد بدست‌آمده از سه نقطه مختلف دنیا است.
ابزار WebPageTest
این ابزار زمان بدست‌آمده از تاخیر DNS و SOCKET و SSL را به علاوه 100 میلی ثانیه کرده و به عنوان TTFB نمایش می‌دهد.
ابزار Pingdom
ابزار Pingdom هم میزان TTFB سایت شما را محاسبه کرده و نمایش می‌دهد، اما باید توجه داشته باشید Pingdom این مقدار را تحت عنوان WAIT نمایش می‌دهد.
ابزار GTmetrix
GTmetrix هم مثل Pingdom مقدار TTFB را تحت عنوان WAIT برای شما نمایش می‌دهد.
بیشتر بخوانید: آموزش جی تی متریکس در جت سئو
ابزار KeyCDN
KeyCDN یکی از ابزارهای تست سایت است که TTFB سایت شما را از 14 نقطه مختلف دنیا محاسبه می‌کند و به طور کامل در همه نقاط به شما نمایش می‌دهد. با استفاده از آن می‌توانید ببینید در کشورهای مختلف TTFB سایت شما چقدر است.
استفاده از Google Analytics
برای مشاهده مقدار TTFB در گوگل آنالیتیکس ابتدا به قسمت Behavior رفته و از آنجا Site Speed را انتخاب کنید. سپس در بخش Overview می‌توانید مقدار TTFB را مشاهده کنید.
استفاده از PageSpeed Insights
برای استفاده از ابزار PageSpeed Insights کافی است آدرس سایت خود را وارد کنید و سپس منتظر دریافت نتیجه باشید. این ابزار در کنار TTFB مقدار سنجه های دیگر Core Web Vitals را هم به شما ارائه می کند.
روش‌های کاهش TTFB
پس از آنکه مقدار TTFB سایت خود را اندازه‌گیری کردید، احتمالا شما هم به فکر نحوه افزایش سرعت TTFB در وردپرس (کاهش TTFB) یا هر سیستم مدیریت محتوای دیگر افتاده‌اید. روش‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، به شما در بهینه‌سازی TTFB سایت‌تان کمک می‌کند.
استفاده از CDN
CDN شبکه‌ای از سرورها در نقاط مختلف دنیا است که کاربران سایت‌ها را به نزدیک‌ترین سرور به آن‌ها هدایت می‌کند. با این کار سرعت بارگذاری صفحات و دانلود اطلاعات برای کاربران بسیار زیاد می‌شود.
بهینه‌سازی سرور
بهینه‌سازی سرور یکی از مهم‌ترین راه‌های بالا بردن سرعت سایت است. بروزرسانی برنامه‌های نصب‌شده روی سرور، کش کردن محتوای استاتیک و داینامیک روی سیستم کاربر، استفاده از سرویس پروکسی معکوس برای ارتقا عملکرد و امنیت برنامه‌های روی سرور، استفاده از پروتکل HTTP2 و فشرده کردن اطلاعات روی هاست از جمله کارهایی است که در این بخش می‌توانید انجام دهید.
بهینه‌سازی جستجوی پایگاه داده
برای اینکه جستجو در پایگاه داده سایت خود را بهینه کنید، باید قبل از هرچیز لیست‌های پایگاه داده را به درستی ساخته باشید و فقط اطلاعاتی که واقعا نیاز دارید را بازیابی کنید.
کاهش درخواست‌های HTTP
برای کاهش دادن درخواست‌های HTTP ابتدا باید ببنید در حال حاضر سایت شما چقدر درخواست TTFB ایجاد می‌کند. همچنین باید تصاویر غیر لازم را از سایت خود حذف کنید. در این مرحله می‌توانید به سراغ فشرده‌سازی تصاویر باقی‌مانده رفته و همچنین دیگر پارامترهایی را که بر سرعت بارگذاری صفحات تاثیر می‌گذارند، بررسی کنید. علاوه بر این می‌توانید برای بهینه‌سازی اسکریپت‌های جاوا و ترکیب کردن فایل‌های CSS سایت هم فکری بکنید.
استفاده از روش کش RFPL
در این روش کش از پاسخ‌های کش‌شده قبلی سرور برای پاسخگویی به درخواست‌ها استفاده می‌شود. بنابراین زمان کمتر برای پاسخ به درخواست‌ها مصرف می‌شود.
جمع‌بندی
در این مقاله سعی کردیم برای سوال TTFB چیست، پاسخ جامع و کاملی فراهم کنیم. همچنین راه‌های مختلفی برای سنجش میزان TTFB و بهبود آن وجود دارد که در مقاله به آن اشاره کردیم. برای آنالیز سایت خود می توانید از ابزار قدرتمند جت سئو نیز کمک بگیرید و از مشکلات فنی و محتوایی سایت خود آگاه شوید تا بتوانید آن ها را در جهت بهبود سایت برطرف کنید.
