برای کشف و بررسی جنبه‌های مختلف کسب و کار و اشراف بهتر روی وضعیت شرکت از چه استراتژی هایی می توانید استفاده کنید؟ آیا درباره روش های مختلف استراتژی چیزی شنیده اید؟ آیا می دانید استراتژی swot چیست؟ ماتریس SWOT ابزاری است که برای چیدن استراتژی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر ربع از این ماتریس دو در دو مربوط به یک حرف از عبارت SWOT است. عبارت SWOT از کنار هم قرار دادن حرف اول چهار کلمه انگلیسی تشکیل شده که بخش‌های این ماتریس را تشکیل می‌دهند:
- strengths به معنی نقاط قوت
- weaknesses به معنی نقاط ضعف
- opportunities به معنی فرصت‌ها
- threats به معنی تهدیدها
جت سئو چه کاربردی برای کسب و کارهای اینترنتی دارد؟
آیا صاحب یک فروشگاه اینترنتی هستید؟ یا خدماتی دارید که از طریق وبسایت اینترنتی خود آن را ارائه می‌دهید؟ شما نیاز دارید مشکلات فنی سایت خود را بیابید تا سایت شما راحت‌تر توسط موتورهای جستجو دیده شود. همچنین لازم است مخاطبان هدف خود را بیابید و متوجه شوید، مخاطبان شما چگونه دنبال محصولات و خدمات شما می‌گردند؟ با کمک ابزار آنلاین آنالیز سایت جت سئو می‌توانید تمام این کارها را در سریع‌ترین زمان ممکن انجام دهید. با ثبت نام در جت سئو 7 روز به صورت رایگان از تمام امکانات آن استفاده کنید. همچنین می‌توانید از اکستنشن سئو نیز برای بررسی صفحات وب استفاده کنید.
ماتریس SWOT چیست و چه کاربردی دارد؟
با استفاده از این ماتریس و بررسی وصعیت فعلی کسب و کار خود، می‌توانید نقاط قوت خود را تقویت کنید و نقاط شعف را به حداقل برسانید. همچنین می‌توانید از فرصت‌های بیرونی برای بهتر کردن کسب و کار خود استفاده کنید و در برابر تهدیدهای بیرونی از خودتان محافظت کنید. ماتریس SWOT یه جدول است که از چهار خانه تشکیل شده و هر خانه جدول به یک بخش آن اختصاص دارد. در ادامه هر کدام از این بخش ها را شرح می‌دهیم.
نقاط قوت
نقاط قوت موارد هستند که کسب و کار شما در حال حاضر به خوبی انجام می‌دهد، منابع منحصر به فردی که تیم شما در اختیار دارد، یا هر مزیت رقابتی که کسب و کار شما دارد. نقاط قوت فاکتورهای درونی هستند، بنابراین می‌توانید روی آنها حساب باز کنید و از آنها به نفع خود استفاده کنید.
نقاط ضعف
نقاط ضعف حوزه‌هایی هستند که کسب و کار شما می‌تواند یا لازم است بهبود بدهد؛ جایی که لازم است منابع خود را تقویت کنید یا رقبا از شما پیشی می‌گیرند. نقاط ضعف نیز عوامل درونی هستند، بنابراین اغلب می‌توانید آنها را برطرف کرده و بر آنها غلبه کنید.
فرصت‌ها
فرصت‌ها حوزه‌هایی هستند که می‌توانید از آنها استفاده کنید. این حوزه‌ها می‌توانند منابع جدیدی باشند که در دسترس شما هستند، یا روندهای نوظهوری باشند که می‌توانید در دستور کار خود قرار دهید یا هر نقطه قوتی که هنوز در استراتژی خودتان از آن استفاده نکرده اید. فرصت‌ها از عوامل خارجی به شمار می روند، زیرا خارج از کنترل شما هستند.
تهدیدها
تهدید به هر عاملی گفته می‌شود که می‌تواند از بیرون بر کسب و کار شما تأثیر منفی بگذارد یا هر مانعی که کسب و کار شما در حال حاضر با آن مواجه است. وقتی تحلیل بازار را اجرا می‌کنید، معمولاً می‌توانید متوجه تهدیدای بشوید که کسب و کار شما با آن مواجه است. به عنوان یک عامل خارجی، تهدیدها هم مانند فرصت‌ها اغلب خارج از کنترل شما هستند.
این بخش را می‌توان در قالب جدول ماتریس swot پیاده سازی کرد و در هر بخش به سه سوال پاسخ داد که وضعیت کسب و کار را تا حدی مشخص می‌کند. نمونه ماتریس swot و سوالات آنالیز ماتریس SWOT عبارتند از:
|
نقاط قوت
|
نقاط ضعف
|
|
تهدیدها
|
فرصت‌ها
|
مزایای استفاده از ماتریس SWOT کدامند؟
اولین و مهم‌ترین مزیت ماتریس SWOT این است که هزینه کمی دارد و حتی بدون هزینه هم قابل اجرا است. هر کسی که درک درستی از عملکرد کسب و کار شما داشته باشد، می‌تواند با استفاده از ماتریس سوات آن را تجزیه و تحلیل کند. مزیت دیگر SWOT این است که برای اجرا به زمان زیادی نیاز ندارد و در شرایطی که زمان کافی برای رسیدگی به یک موقعیت پیچیده ندارید، به کمک شما می‌آید. به عبارت دیگر برای تجزیه و تحلیل به روش سوات، نیازی نیست از یک مشاور خارج از سازمان استفاده کنید یا این فرایند را برون‌سپاری کنید.
یکی دیگر از مزایای تجزیه و تحلیل SWOT این است که بر مهم‌ترین عوامل موثر بر کسب و کار شما تمرکز می‌کند. با استفاده از SWOT می‌توانید درک بهتری از کسب و کار خود به دست بیاورید، نقاط ضعف آن را رفع کنید، از تهدیداتی که ممکن است تجارت شما را به خطر بیندازند، دوری کنید، فرصت‌ها را شناسایی کنید و برای بهره بردن از آنها سرمایه‌گذاری کنید. همچنین می‌توانید نقاط قوت خود را تقویت کنید و از آنها بیشتر استفاده کنید و اهداف و استراتژی‌های کسب و کار خود را توسعه دهید.
با استفاده از تحلیل SWOT می‌توانید استراتژی‌های کلی کسب و کار خود را تعریف کنید و یا در یک بخش خاص مانند بازاریابی یا فروش از مزایای آن استفاده کنید. می‌توانید یک رویکرد بالا به پایین در پیش بگیرید و پس از تبیین استراتژی‌های کلی با استفاده از سوات، آن ها را به بخش‌های پایین‌تر تعمیم بدهید. همچنین می‌توانید با رویکرد پایین به بالا، ابتدا بخش‌هایی مانند تولید یا فروش را با استفاده از سوات تحلیل کنید و سپس نتایج تحلیل را به لایه‌های بالاتر سازمان تعمیم بدهید.
نحوه انجام تجزیه و تحلیل با استفاده از ماتریس SWOT
تحلیل ماتریس swot در دو بعد درون سازمانی و برون سازمانی قابل اجرا است. آنچه در داخل شرکت رخ می‌دهد، به عنوان یک منبع عالی اطلاعات برای دسته بندی نقاط قوت و ضعف تجزیه و تحلیل SWOT عمل می‌کند. به عنوان نمونه‌هایی از عوامل داخلی، می‌توان به منابع مالی و انسانی، دارایی‌های مشهود و نامشهود (نام تجاری) و کارایی عملیاتی اشاره کرد. سؤالات بالقوه برای فهرست کردن عوامل داخلی عبارتند از:
- چه کاری را خوب انجام می‌دهیم؟ (قدرت)
- قوی‌ترین دارایی ما چیست؟ (قدرت)
- دشمنان ما چه کسانی هستند؟ (ضعف)
- خطوط تولید کم بازده ما کدامند؟ (ضعف)
آنچه در خارج از شرکت اتفاق می‌افتد، به اندازه برای عوامل داخلی برای موفقیت یک شرکت مهم هستند. عوامل خارجی مانند سیاست‌های پولی، تغییرات بازار و دسترسی به تأمین‌کنندگان، مقوله‌هایی هستند که باید از آنها برای ایجاد فهرستی از فرصت‌ها و ضعف‌ها استفاده کرد. سوالات بالقوه برای فهرست کردن عوامل خارجی عبارتند از:
- چه روندهایی در بازار مشهود است؟ (فرصت)
- کدام جمعیت شناسی را هدف قرار نمی‌دهیم؟ (فرصت)
- چند رقیب وجود دارد و سهم آنها از بازار چقدر است؟ (تهدید)
- آیا مقررات جدیدی وجود دارد که به محصولات ما آسیب برساند؟ (تهدید)
انواع استراتژی در تحلیل SWOT
بعد از این که جدول ماتریس سوات را طراحی کردید و به سوالات هر بخش پاسخ دادید، می‌توانید از چهار استراتژی رایج استفاده کنید که در ادامه شرح می‌دهیم:
استراتژی SO (نقاط قوت و فرصت‌ها)
در این استراتژی از نقاط قوت داخلی برای استفاده از فرصت‌های خارجی استفاده می‌کنید. به عنوان مثال، اگر شخص یا کمیته‌ای دارید که در دریافت حمایت‌های مالی یا تامین مالی مهارت دارد (نقطه قوت) و یک پیشنهاد تامین مالی به شما شده است (فرصت)، استفاده از آن فرد یا کمیته برای بالا بردن احتمال دریافت تامین مالی، یک استراتژی SO به شمار می‌رود. استراتژی SO یک استراتژی رقابتی است.
استراتژیWO (ضعف‌ها و فرصت‌ها)
در این استراتژی با استفاده از فرصت‌های خارجی، ضعف‌های داخلی را بهبود می‌بخشید. مثلاً فرض کنید که فرصت دریافت تامین مالی را از دست داده اید. این یک ضعف است، اما آیا فرصت دیگری برای دسترسی به این پول وجود دارد؟ می‌توانید یک متخصص یا مشاور استخدام کنید یا شاید شما تصمیم بگیرید که یک کارمند را آموزش بدهید تا در این زمینه مهارت کسب کند. استراتژی WO یک استراتژی محافظه‌کارانه است.
استراتژیST (نقاط قوت و تهدیدها)
در این استراتژی از نقاط قوت داخلی برای جلوگیری از تهدیدات خارجی استفاده می‌کنید. فرض کنید که یک تهدید خارجی کسب و کار شما را تهدید می‌کند. در چنین شرایطی با استفاده از SWOT می‌توانید بفهمید نقاط قوت سازمان شما چیست که می‌تواند برای جلوگیری از این آسیب به شما کمک کند؟ استراتژی ST یک استراتژی رقابتی است.
استراتژی WT (نقاط ضعف و تهدیدها)
این استراتژی دفاعی‌ترین موقعیت در ماتریس سوات است که از تهدیدها اجتناب کنند و نقاط ضعف را به حداقل برسانند. از این استراتژی اغلب زمانی استفاده می‌شود که یک سازمان در موقعیت بدی قرار دارد. به عنوان مثال، شاید یک آژانس به اندازه‌ای که ذینفعان انتظار دارند، سودده نباشد. در این مورد ممکن است منطقی باشد که برخی از برنامه ها را با سازمان دیگری ادغام کنیم تا از منابع بهتر استفاده کنیم. استراتژی WT یک استراتژی تدافعی است.
کاربردهای تحلیل ماتریس سوات در کسب و کار
از ماتریس سوات می‌توانید برای تصمیم‌گیری در بخش‌های مختلف کسب و کار خود استفاده کنید. به علاوه این ماتریس ابزار خوبی برای تحقق اهداف سازمانی شما به شمار می‌رود. تجزیه و تحلیل SWOT می‌تواند در برنامه‌های پیشگیرانه به کمک شما بیاید و یا در موقعیت‌های بحرانی شما را نجات بدهد. تحلیل ماتریس سوات کاربردهای متنوعی دارد که در ادامه شرح می‌دهیم:
تدوین استراتژی
یکی از کاربردهای روش SWOT تدوین استراتژی سازمانی یا حتی شخصی است. با استفاده از این ماتریس می‌توانید عوامل داخلی و خارجی را شناسایی و اولویت‌بندی کنید و روابط بین آنها را ارزیابی کنید و نتایج این بررسی‌ها تعیین می‌کند که شما چه استراتژی باید در پیش بگیرید. به عنوان مثال اگر رابطه قوی بین نقاط قوت و فرصت‌ها پیدا کردید، می‌توانید با استفاده از یک استراتژی تهاجمی به اهدافتان برسید. همچنین اگر رابطه قوی بین نقاط ضعف و تهدیدها کشف کردید، لازم است با در پیش گرفتن یک استراتژی دفاعی از بروز بحران‌های جدی‌تر جلوگیری کنید.
بازاریابی و فروش
بازاریابی اصولاٌ بر پایه جمع‌آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن انجام می‌شود. کاربرد ماتریس سوات در بازاریابی این است که نقاط قوت و نقاط ضعف رقبا را شناسایی می‌کند. مواردی که در بازاریابی می‌توان با استفاده از SWOT در مورد آنها اطلاعات بیشتری کسب کرد، عبارتند از مزایا و شایستگی‌های رقبا، تمایز محصولات و ساختار هزینه. همچنین SWOT اطلاعاتی در مورد سیر تحولات صنعت به بازاریابان می‌دهد که در تدوین استراتژی بازاریابی نقش حیاتی دارند.
مثال‌هایی از ماتریس SWOT
در سال 2015، روش تجزیه و تحلیل SWOT در کمپانی کوکاکولا پیاده‌سازی شد و نقاط قوتی مانند نام تجاری مشهور جهانی، شبکه توزیع گسترده و فرصت‌ها در بازارهای نوظهور را شناسایی کرد. با این حال، نمی‌شد از نقاط ضعف و تهدیدهایی مانند نوسانات ارز خارجی، افزایش علاقه عمومی به نوشیدنی‌های سالم و رقابت از سوی ارائه‌دهندگان نوشیدنی سالم چشم‌پوشی کرد.
مجریان SWOT مدیران کوکاکولا را وادار کردند که به سوالات سختی در مورد استراتژی این شرکت جواب بدهند، و در عین حال به آنها اطمینان دادند که همچنان اولین شرکت تولیدکننده نوشیدنی گازدار باقی خواهند ماند. مدیران کوکاکولا پنج سال بعد تاثیر استفاده از تجزیه و تحلیل سوال را مشاهده کردند. ارزش سهام کوکاکولا طی پنج سال بعد از اجرای SWOT، بیش از 60 درصد افزایش یافت!
برای به دست آوردن تصویر بهتری از تجزیه و تحلیل SWOT، مثال دیگری از یک شرکت تولید اسموتی ارگانیک را در نظر بگیرید. این شرکت برای درک بهتر اینکه چگونه باید در بازار اسموتی رقابت کند و چطور می‌تواند سودآوری خود را افزایش بدهد، تجزیه و تحلیل SWOT را پیاده سازی کرد. از طریق این تجزیه و تحلیل، مشخص شد که نقاط قوت این شرکت مواد اولیه باکیفیت، خدمات مشتری شخصی و رابطه قوی با تامین کنندگان است. در عین حال چند نقطه ضعف هم شناسایی شد: تنوع کم محصولات و تجهیزات قدیمی.
با بررسی اینکه چگونه عوامل خارجی بر کسب و کار تأثیر می‌گذارد، این شرکت فرصت‌هایی را در فناوری نوظهور، جمعیت شناسی و تغییر فرهنگ به سمت زندگی سالم شناسایی کرد. همچنین به تهدیدهایی مانند کاهش فروش در زمستان و پیچیدگی‌هایی در زنجیره تامین هم پی برد. در ارتباط با سایر تکنیک‌های برنامه‌ریزی، این شرکت از تجزیه و تحلیل SWOT برای استفاده از نقاط قوت و فرصت‌های خارجی خود برای حذف تهدیدها و تقویت حوزه‌هایی که در آنها ضعف داشت، استفاده کرد.
جمع‌بندی
در این مقاله آموختیم که جدول swot چیست؟ و ماتریس SWOT یکی از مهم‌ترین بخش‌های استراتژی در هر سازمانی است که از آن می‌توان برای تجزیه و تحلیل و ارزیابی موضوعات خاص استفاده کرد. با پی بردن به نقاط ضعف داخلی و تهدیدهای خارجی و در کنار آن، آگاهی از نقاط قوت داخلی و فرصت‌های خارجی، می‌توانید به بهترین شکل تهدیدها را به فرصت تبدیل کنید و استراتژی کسب و کار خود را بهبود ببخشید. این روش همچنین در بخش‌های دیگری مانند بازاریابی و فروش هم کاربرد دارد.
اگر می خواهید رنکینگ سایت خود در ایران را ببینید کافی است به صفحه مربوطه در جت سئو مراجعه کنید.
